Theo y học cổ truyền, cây hoa s.úng có tác dụng chống co thắt, giảm ho, an thần, bổ thận… Thường được dùng bồi bổ sức khỏe, hỗ trợ điều trị mộng tinh, di tinh, mất ngủ, an thần,…
Hoa s.úng là loại cây sống ở dưới nước, mọc hoang trong các hồ ao ruộng nước và thường được trồng làm cảnh và lấy cuống hoa, củ làm thức ăn. Thân rễ ngắn, có nhiều củ nhỏ. Lá mọc nổi trên mặt nước, có cuống dài, phiến tròn hay xoan, mép có răng, mặt trên xanh lục, mặt dưới tím. Hoa mọc riêng lẻ, màu tím hoặc xanh lơ, có khi trắng. Cây ra hoa vào mùa hè.
Bộ phận dùng làm thuốc là thân rễ (củ) và hoa. Khi dùng làm thuốc, nhổ cây lấy rễ củ, rửa sạch, loại bỏ vỏ ngoài, phơi khô, bảo quản nơi khô ráo.
Một số đơn thuốc có sử dụng cây hoa s.úng:
Chữa suy nhược cơ thể, hay đổ mồ hôi trộm, di tinh: Củ s.úng nấu chín, bóc vỏ 400g; củ mài nấu chín, bóc vỏ 800g. Hai vị thái lát, phơi khô, tán nhỏ, mỗi lần dùng 10g nấu thành cháo ăn hằng ngày lúc đói. Bài thuốc có tác dụng bồi bổ, ích chí, mạnh tinh.
Hỗ trợ điều trị hen suyễn ở người cao t.uổi và t.rẻ e.m: Củ s.úng và hạt cải củ, hai thứ lượng bằng nhau, đem đồ chín, phơi khô, tẩm nước cốt gừng, tán nhỏ thành bột, luyện với mật ong thành viên hoàn bằng hạt ngô, ngày uống 50 viên với nước sôi. Bài thuốc có tác dụng bổ dưỡng, giảm ho, cắt cơn hen.
Chữa ho, rát cổ do viêm họng: Củ s.úng phơi khô, sau nấu lấy 2 lần nước để cô thành cao lỏng, cho đường làm thành si-rô mà uống, ngày uống 2 – 3 lần, uống 3 – 5 ngày liền.
Chữa mất ngủ, an thần: Hoa s.úng 15 – 30g. Sắc với 200ml nước còn lại 50ml, uống 1 lần trong ngày, uống 7 – 10 ngày liền. Hoặc phối hợp với các vị khác: Hoa s.úng 15g, tâm sen 10g, hoa nhài 10g. Tất cả các vị đều sấy khô tán nhỏ để hãm với nước sôi và lấy nước uống 2 lần trong ngày. Dùng trong 1 tuần.
Chữa đái dắt, viêm bàng quang: Hoa s.úng 15g, râu ngô 15g, rễ cỏ tranh 10g, rau má 10g, rau diếp cá 10g. Sắc lấy nước uống 2 lần trong ngày.
Bồi bổ khí lực, tăng sức khỏe: Củ s.úng, củ mài (hoài sơn), hạt sen, vừng đen, đậu đen, mỗi thứ tuỳ vị từ 100g – 200g, gạo 1/2 bát. Cách chế biến: Củ s.úng rửa sạch, thái lát; củ mài rửa sạch, gọt vỏ, ngâm nước 2 giờ, đồ lên, thái lát; hạt sen bóc vỏ và bỏ tâm sen; vừng đen sao thơm; đậu đen rửa sạch. Tất cả các vị trên sau khi chế biến cho vào nồi cùng với gạo nấu cháo. Khi ăn có thể thêm ít đường cho dễ ăn. Ăn cháo lúc còn nóng, khi đang đói thay cơm. Mỗi tháng ăn từ 2 đến 4 lần.
Thanh nhiệt, giải cảm nắng: Dùng củ s.úng nấu chè ăn thường xuyên trong mùa hè.
Chú ý: Người đại tiện táo, tiểu tiện bí không nên dùng.
Bác sĩ Thanh Xuân
Theo SK&ĐS
Long nhãn giúp bổ m.áu, an thần
Nhãn – tên khác lệ chi nô, mác nhan, cây được trồng từ lâu đời, quả chín thu hái về bóc vỏ, lấy cùi được chế biến phơi hoặc sấy khô…
Ảnh minh họa
Nhãn – tên khác lệ chi nô, mác nhan, cây được trồng từ lâu đời, quả chín thu hái về bóc vỏ, lấy cùi được chế biến phơi hoặc sấy khô thành long nhãn. Long nhãn có màu cánh gián (nâu vàng sẫm) khô bóng và mềm, vị ngọt đậm, mùi thơm.
Theo y học cổ truyền long nhãn vị ngọt, tính bình, có tác dụng bổ dưỡng, dưỡng huyết, an thần, chữa suy nhược thần kinh, kém ngủ, hay quên.
Dưới đây là một số bài thuốc có long nhãn là phương thuốc bô để bạn đọc tham khảo:
Chưa tâm thân hư nhươc: long nhãn 100g, táo tàu 50g, thái nhỏ ngâm với 500ml rượu trắng, để càng lâu càng tốt. Ngày uống hai chén con trước bữa ăn.
Chữa lo âu, mất ngủ, hay quên: long nhãn 30g, hoàng kỳ 30g, phục thần 30g, mộc hương 15g, toan táo nhân 3g, nhân sâm 15g, chích cam thảo 8g, đương quy 3g, viễn chí 3g. Tất cả ngâm rượu uống. Ngay uông 2 chen con trươc bưa ăn.
Long nhãn – vị thuốc quý dưỡng huyết, an thần.
Chưa suy nhươc thân kinh, mêt moi, yêu sinh ly: long nhãn 500g ngâm với 2 lit rượu trắng (trong khoảng thời gian 2 tháng), mỗi ngày uống 1 chén nhỏ.
Chưa mồ hôi trộm, sốt hâm hấp vào buổi chiều, khát nước, đại tiện táo, tiểu ít, da khô: long nhãn nhục 40g, cao ban long 40g. Trước tiên, đun long nhãn với một chén nước cho sôi kỹ, sau đó cho cao ban long (đã cắt vụn) vào và đun cho tan hết. Để nguội rồi cắt từng miếng nhỏ. Ngày uống hai lần vào buổi sáng sớm và buổi tối trước khi đi ngủ, mỗi lần uống 10g với nước ấm.
Trị tiêu chảy do tì hư: 30 quả long nhãn khô cùng 3-5 lát gừng tươi. Dùng hai thứ nấu nước để uống trong ngày.
Ngoai ra nươc uông tư long nhan: long nhãn 30g, sâm bố chính 20g (tẩm nước gừng sao vàng) hãm uống trong ngày. Dùng tốt cho người suy nhược, mất ngủ.
Hoăc viên hoan tư long nhan: long nhãn 100g, giã nhuyễn trộn với bột hạt sen 100g, mật ong vừa đủ hoàn viên. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 12g. Dùng cho người lo âu mất ngủ, thể trạng gầy yếu.
DS. Mai Thủy
Theo SK&ĐS
