Ung thư dạ dày thường liên quan đến các tổn thương t.iền ung thư, các yếu tố môi trường, yếu tố nội sinh và yếu tố di truyền.
Ung thư dạ dày là một trong những bệnh ung thư thường gặp ở cả hai giới. Theo Globocan năm 2018, Việt Nam có thêm gần 17.600 ca mắc mới và hơn 15.000 người t.ử v.ong vì căn bệnh này.
Đứng thứ 3 trong các bệnh ung thư thường gặp, nghĩa là căn bệnh ung thư rất phổ biến nhưng theo các bác sĩ Bệnh viện K, điều đáng tiếc đa số người bệnh đến khám và điều trị căn bệnh này tại Bệnh viện này ở giai đoạn muộn, đã di căn, gây khó khăn trong việc điều trị và tốn kém về kinh phí.
Trong khi đó ung thư dạ dày hoàn toàn có thể phòng ngừa, nhận biết sớm và điều trị hiệu quả nếu phát hiện ở giai đoạn đầu.
Nguyên nhân bệnh ung thư dạ dày được các bác sĩ Bệnh viện K cho hay, thường liên quan đến các tổn thương t.iền ung thư, các yếu tố môi trường, yếu tố nội sinh và yếu tố di truyền.
Các tổn thương t.iền ung thư: Viêm dạ dày mãn tính kéo dài nếu không được điều trị sẽ dẫn đến viêm teo mãn tính niêm mạc dạ dày. Tiếp theo các biến đổi dị sản của tế bào, rồi các biến đổi loạn sản từ mức độ nhẹ, vừa đến nặng. Loạn sản kéo dài cuối cùng dẫn đến ung thư dạ dày.
Nội soi tầm soát, phát hiện sớm ung thư dạ dày tại Bệnh viện K. Ảnh: BVCC
Viêm dạ dày mãn tính thường do chế độ ăn uống, do hóa chất, do suy dinh dưỡng, do rối loạn nội tiết, do dị ứng, do yếu tố miễn dịch, di truyền…
Bệnh không có dấu hiệu lâm sàng đặc trưng. Bệnh nhân có những rối loạn cơ năng tương tự như trong rối loạn tiêu hoá xảy ra sớm sau khi ăn, nhất là sau bữa ăn trưa.
Người bệnh có cảm giác nặng bụng, ợ hơi, nhức đầu, mặt đỏ, cảm giác đắng miệng vào buổi sáng, buồn nôn, nôn, chán ăn, táo lỏng thất thường; nóng rát vùng thượng vị xuất hiện sau hoặc trong khi ăn, đặc biệt rõ sau khi ăn uống bia, rượu, gia vị cay chua hoặc ngọt.
Bệnh nhân có thể đau vùng thượng vị không dữ dội, thường chỉ là cảm giác khó chịu, âm ỉ thường xuyên tăng lên sau khi ăn. Chẩn đoán bệnh viêm dạ dày mãn tính chủ yếu dựa vào nội soi và sinh thiết.
Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) được coi là một nguyên nhân gây ung thư dạ dày. HP làm viêm teo đét niêm mạc dạ dày mãn tính, gây nên các tổn thương t.iền ung thư.
Thói quen sinh hoạt như việc ăn các loại thức ăn có chứa Nitrate như thịt cá ướp muối, rau dưa muối, thịt nướng, thịt hun khói… sẽ làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
Người béo phì dễ bị mắc ung thư dạ dày hơn người bình thường.
Ngoài ra, ung thư dạ dày liên quan tới một số hội chứng di truyền, người thân có mắc bệnh này.
Do đó, các bác sĩ khuyến cáo một số đối tượng có nguy cơ cần tầm soát ung thư dạ dày gồm: Người trên 50 t.uổi; Có người thân trong gia đình mắc ung thư dạ dày, ung thư đường tiêu hóa;
Người bị viêm loét dạ dày – tá tràng mãn tính, nhiễm HP; Người có thói quen ăn uống nhiều đồ muối, đồ nướng, thực phẩm bảo quản kém chất lượng; Người thường xuyên hút t.huốc l.á và uống rượu bia; Người có các triệu chứng nghi ngờ ung thư dạ dày: đau bụng, ợ hơi, ợ chua kéo dài, … cũng nên tầm soát ung thư dạ dày
Chẩn đoán bệnh ung thư dạ dày như thế nào?
Hiện nội soi dạ dày là phương pháp quan trọng để chẩn đoán ung thư dạ dày. Bằng hệ thống nội soi hiện đại, các bác sĩ có thấy phát hiện khối u rõ ràng.
Sinh thiết – Các bác sĩ sẽ lấy một phần khối u qua nội soi dạ dày, sau đó sẽ quan sát mẫu bệnh phẩm qua kính hiển vi để chẩn đoán.
Xét nghiệm m.áu và chẩn đoán hình ảnh như cắt lớp vi tính hay siêu âm – phương pháp tạo lại các hình ảnh bên trong cơ thể để nhận định tổn thương.
3 bệnh thường gặp cần điều trị ngay nếu không muốn ung thư ghé thăm
Nếu các tổn thương t.iền ung thư được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể chữa khỏi hoàn toàn và chặn đứng nguy cơ chúng diễn tiến thành ung thư.
Tổn thương t.iền ung thư là gì?
Hiểu một cách đơn giản, tổn thương t.iền ung thư là các tổn thương lành tính nhưng tiềm tàng nguy cơ “ung thư hóa. Nếu các tổn thương t.iền ung thư được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể chữa khỏi hoàn toàn và chặn đứng nguy cơ chúng diễn tiến thành ung thư.
Dưới đây là 3 loại tổn thương t.iền ung thư thường gặp, với nhiều khả năng dẫn đến ung thư, mà bạn cần điều trị ngay khi phát hiện:
Viêm dạ dày mạn tính
Viêm dạ dày mạn tính là một vấn đề sức khỏe thường gặp ở các đấng mày râu có thói quen lạm dụng rượu bia. Viêm dạ dày mạn tính là hiện tượng lớp niêm mạc dạ dày bị viêm nhiễm trong thời gian dài, từ đó gây ra sự biến đổi ở bộ phận này. Tình trạng kéo dài sẽ khiến niêm mạc dạ dày mất đi các tế bào đóng nhiệm vụ bảo vệ cơ quan tiêu hóa này trước sự ăn mòn của dịch vị. Trong trường hợp không được chữa trị kịp thời, nhiều biến chứng nguy hiểm có thể phát sinh, điển hình là tình trạng loạn sản và cuối cùng là khởi phát khối u ác tính ở dạ dày.
Người mắc viêm dạ dày mạn tính có các triệu chứng điển hình như: thường xuyên khó chịu ở bụng, đầy hơi, đau bụng, mất cảm giác thèm ăn. Nếu thấy bản thân xuất hiện những vấn đề vừa nêu, chúng ta cần sớm đến các cơ sở y tế để được thăm khám và có biện pháp chữa trị kịp thời, trước khi căn bệnh này chuyển hóa thành ung thư.
Tăng sản không điển hình ở tuyến vú
Tăng sản không điển hình ở tuyến vú là hiện tượng các tế bào tuyến vú có sự bất thường về hình dạng hay số lượng. Có 2 loại tăng sản không điển hình là:
– Loạn sản ống dẫn không điển hình
– Loạn sản thùy không điển hình
Tăng sản không điển hình ở tuyến vú là một dạng tổn thương t.iền ung thư. Theo thống kê, phụ nữ mắc tăng sản không điển hình có nguy cơ mắc ung thư vú cao gấp 4 lần nhóm đối chứng. Bên cạnh đó, phụ nữ mắc tình trạng này khi t.uổi đời càng trẻ thì nguy cơ tiến triển thành ung thư lại càng cao. Vì vậy, khi thấy vú có hiện tượng xuất hiện khối u cứng, ấn vào không đau, không giảm kích thước dù massage thường xuyên, thì cần đến ngay các cơ sở y tế, để các bác sĩ siêu âm, sinh thiết nhằm tìm ra căn nguyên và có phương án điều trị kịp thời.
Xơ gan
Gan là một cơ quan có kích thước lớn với bề mặt nhẵn đảm nhiệm rất nhiều chức năng quan trọng của sự sống. Trước hết, gan là nơi lưu trữ và giải phóng các dưỡng chất khi cần; lá gan cũng hỗ trợ cho hoạt động tiêu hóa; tham gia vào việc phân giải các chất có khả năng gây hại cho cơ thể.
Tuy nhiên, lại có nhiều căn bệnh mạn tính có thể gây tổn thương gan, nếu bị tác động trong thời gian dài có thể gây ra tình trạng xơ hóa. Xơ hóa gan xảy ra khi mô sẹo hình thành quá mức. Cụ thể, các protein collagen dạng sợi sẽ thay thế dần mô gan khỏe mạnh. Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra hiện tượng xơ hóa gan phải kể đến virus viêm gan B hoặc A. Bên cạnh đó, còn có thói quen uống nhiều bia rượu; các bệnh gan nhiễm mỡ do tình trạng béo phì và tiểu đường.
Trong trường hợp chúng ta không có biện pháp xử lý kịp thời và để tình trạng xơ hóa tiếp diễn trầm trọng hơn có thể tiến triển đến xơ gan, lúc này lá gan sẽ trở nên rất cứng và chắc. Đồng thời, lưu lượng m.áu qua gan sẽ giảm đáng kể, gan cũng gần như mất đi khả năng thực hiện các nhiệm vụ của mình.
Chứng xơ gan hoàn toàn có thể dẫn đến những bệnh lý nghiêm trọng hơn như suy gan và đặc biệt là ung thư gan. Trong thực tế lâm sàng, người ta nhận thấy 70-80% ung thư gan phát triển trên xơ gan.
Vì thế, bác sĩ khuyến cáo khi phát hiện xơ gan cần đến viện điều trị không nên tự điều trị tại nhà bằng phương pháp dân gian sẽ vô tình làm bệnh nặng hơn và không còn khả năng điều trị.
